‘’Moeten we echt nog uitleggen waarom racisme en seksisme slecht zijn?’’
Cancel culture is een vorm van online activisme populair onder jongeren. Hoewel het negatief in het nieuws komt, hoeft dit niet per sé het geval te zijn.
Cancel culture is een vorm van online activisme, populair onder jongeren. Toch moet de term van deze trend zijn intrede nog maken op Nederlandse bodem. Dit blijkt uit een poll op onze Linkedin. Volgens Professor Daniel Trottier is online annuleren per definitie niet slecht, maar zijn gerechtigheid en proportie essentieel.
Cancel culture is een gebeurtenis waarbij (bekende) mensen, die zich sociaal ongewenst zouden hebben gedragen of geuit, worden geboycot. Dit meestal na een storm van kritiek op sociale media. Hoewel de term al sinds begin jaren 90 zijn ronde doet, heeft het de laatste jaren pas echt de spotlight weten pakken. De term heeft medio 2017 online een toevlucht genomen nadat het ‘annuleren’ van beroemdheden populair werd. Rond diezelfde tijd werd de #Metoo beweging ook populair. Het leek het wel alsof er bijna elke dag een nieuwe beschuldiging werd gedaan van seksueel misbruik. De houding tegenover een verdachte veranderde hierdoor klaarblijkelijk snel.
Proportionaliteit
Cancel culture kan én vindt op zowat elk platform plaats. Youtuber James Charles, talkshowhost Ellen DeGeneres en schrijfster J.K Rowling zijn afgelopen jaar allemaal slachtoffer geworden van online annuleren. De motieven daarvoor zijn breed en divers. Dat is volgens Daniel Trottier, professor media en communicatie op de Erasmus Universiteit Rotterdam (EUR), het lastige aan cancel culture op sociale media. Trottier vertelt: ‘’Cancel culture is een straf. Als je kijkt naar de mensen die worden geannuleerd dan is dat niet te verdedigen. Harvey Weinstein misbruikte zijn macht voor seksueel misbruik en intimidatie.’’ Volgens Trottier is het een ander verhaal als iemand vervolgt wordt voor een grap die jaren geleden gemaakt is.
Trottier: ‘’Ik denk dat rechtvaardigheid en proportionaliteit de sleutel zijn.’’
Jongeren zijn niet alleen de dupe binnen deze cultuur, maar ook vaak de aanstichter. Hoewel dit soms serieuze gevolgen kan hebben, kijk naar het geval van Youtuber Laure Lee, kan cancel culture ook enigszins komisch uitpakken. In juni bleef de helft van een stadion leeg waar Trump zijn campagne hield. Dit doordat jongeren uit protest tegen de Amerikaanse president massaal gratis kaartjes gingen bestellen, om vervolgens niet op te dagen. Cancel cultuur vindt dus online plaats, maar kan impact hebben op het offline leven. Iemand kan via Instagram gecanceld worden, en op het schoolplein net zo goed genegeerd worden.
Gecanceld worden
Cancel culture is niks nieuws voor scholieren, maar wel voor alle generaties die hun voorgingen. Gecanceld worden gebeurt sneller dan een buitenstaander zou denken. Leerinstanties gaan volgens kritische denkers namelijk nog steeds vaak in de mist. Instagram accounts zoals @broodjekaasmetsambal laten met een simpele post zien dat zelfs middelbare scholen gecanceld kunnen worden.
Hoe je hier het beste mee om kan gaan is nog niet onderzocht. Trottier vertelt dat de grip op de situatie houden, er niet op reageren en je nooit excuseren vroeger wel geholpen hebben bij bekendheden. Of deze aanpak nu nog steeds zal helpen durft hij niet te zeggen. Trottier: ‘’Het gaat hier dan wel om iemand die bekend is, en een support-systeem heeft. Ik denk dat weten wie je bondgenoten zijn en weten wie je steunt essentieel is.’’
Publiekelijk debat
De afgelopen maanden klinken er steeds vaker prominente kreten van afgunst. Begin juli publiceerde honderdvijftig academici een brief in een Harpers Bazaar editie over het verwerpen van het boycottfenomeen. Diezelfde maand publiceerde negentig Nederlandse academici, opiniemakers en politici een soortgelijk manuscript van eigen bodem. Het publiekelijk debat zou in gevaar komen doordat onpopulaire meningen te snel de kop in worden gedrukt.
Dat hoor en wederhoor aangetast wordt, onderschrijft Trottier. De manier waarop is volgens hem echter anders dan de meesten denken. De professor legt uit dat dit niet de enige manier is waarop het publiekelijke debat wordt veranderd. Hij is ervan overtuigd dat de nieuwe generatie sociale mediagebruikers is opgegroeid met veel voorbeelden over cancel cultuur. Volgens Trottier is onderdeel van hun ‘zijn en wezen’ opletten voor wat je doet en zegt.
Intrede
Cancel cultuur lijkt samen met de komst van het internet zijn intrede te maken in het leven van generatie Z. Toch is dat niet het geval volgens Trottier. Het boycotten van bepaalde partijen of mensen omdat we het niet eens zijn ‘’is zo oud als de wetenschap zelf’’. Hij noemt als voorbeeld een politieke partij die haar succes baseert op controversie en aandacht vragen voor hun politieke doelwit. Trottier: ‘’Het heet misschien geen cancel culture, maar in essentie is dat wel wat er gebeurd.’’
Wat wel nieuw is, is het deken van passieve agressiviteit en negativiteit op verschillende meningen. Dit als een afwijkende mening nog uitgelaten wordt. Trottier vertelt dat ook dit te maken heeft met iets heel natuurlijks: nieuwe tijden. ‘’Aan de ene kant moeten we de mogelijkheid tot debat, conversatie en elkaar overtuigen niet verliezen. Aan de andere kant is een kleine toename in polarisatie niet erg. Moeten we echt nog uitleggen waarom seksisme en racisme slecht zijn?’’