TMI in gesprek met… de leerlingen van klas 2C
Hoe wordt een digitale projectweek van TMI ervaren? We spraken met leerlingen en de mentor van 2C over mediawijsheid en hun ervaringen.
Niet één, niet twee, maar wel drie scholen tegelijk kunnen onze projectweek over mediawijsheid tegelijk volgen! Dat blijkt uit de week van 19 april, waarin onze trainers en experts maar liefst 15 klassen kennis hebben laten maken met ons digitale platform. Eén van deze scholen is het Wellantcollege de Bossekamp. Ik had als een van de redacteuren van TMI de eer om aan het eind van de projectweek met een aantal klassenambassadeurs uit klas 2C en met mentor Karin te kletsen over hun ervaringen.
Op een donderdagmiddag had ik afgesproken met de leerlingen en Karin. We zouden elkaar ontmoeten via Microsoft Teams, voor menig persoon anno 2021 bekend terrein. Wie zich de afgelopen jaren aan digitaal lesgeven en vergaderen heeft gewaagd, zal zeker ook bekend zijn met de technische mankementjes hier en daar. Ik werd aan deze kwetsbaarheid van ons online bestaan weer vriendelijk herinnerd toen ik het Teams gesprek instapte en mijn geluid het - om een voor mij nog steeds onbekende reden - voor gezien hield. Zelfs hier bij TMI gaat er nog wel eens het een en ander mis wat digitale vaardigheden betreft. Maar na wat non-verbaal communiceren en het uiteindelijk opnieuw opstarten van mijn laptop, konden we elkaar dan eindelijk verstaan.
Zowel de leerlingen als Karin vertellen me dat ze zich doorgaans veel op sociale media bevinden. Instagram en TikTok blijken verreweg de populairste apps: die hebben ze allemaal op hun telefoon staan (al geeft juf Karin grijnzend toe dat ze TikTok toch voornamelijk ‘ter controle van zoonlief’ heeft gedownload). Iedereen, op Karin na, gebruikt Snapchat regelmatig. Karin is op haar beurt dan weer de enige die actief is op Facebook. Ik ben benieuwd waarom ze eigenlijk op social media zitten en of ze er ook negatieve gevolgen van ervaren.
Wat vinden jullie zo leuk aan sociale media?
Marit: ik vind het wel gewoon leuk, en ja iedereen heeft het dus ja waarom niet?
Karin: je kunt zo lekker meegluren met een ander..
Lisa-Marie: ik vind het leuk om op Insta lekker foto’s van vrienden te bekijken. TikTok is leuk als je ergens goed in bent, dan kun je dat posten. Snapchat gebruik ik om mensen echt te bereiken, want ik gebruik eigenlijk whatsapp eigenlijk gewoon helemaal niet. Als ik plannen wil maken met iemand, stuur ik gewoon een foto via Snap met tekst. Dat vind ik fijner praten, dan weet je ook meteen hoe iemand erbij zit.
Amber: ik vind het vooral heel leuk om bij mensen te kijken wat ze doen. Dat klinkt misschien een beetje raar, maar ik ben altijd wel geïnteresseerd in wat mensen doen. Ik vind het bijvoorbeeld ook leuk om influencers te volgen en te zien waar ze zich mee bezig houden.
En ervaren jullie ook negatieve kanten van sociale media?
Amber: mijn vriendin is wel een keer gehackt. Dat was wel heftig toen, om mee te maken dat iemand gehackt wordt. Want dat kan iedereen overkomen..
Karin: jongeren kunnen ook bedreigd worden via social media. Ik herinner me nog dat er een tijdje terug zo’n geval was. Een meisje uitte via sociale media hele nare dingen naar iemand anders. Dat was echt akelig, en daar hebben we als school ook wel mee moeten dealen. Gelukkig is dat allemaal opgelost, maar dat laat wel zien hoe dit soort vervelende dingen kunnen gebeuren op sociale media.
Lisa-Marie: ik denk wel dat sociale media negatieve kanten heeft, want het heeft heel veel invloed op je. Mensen, zoals influencers, zeggen veel op sociale media, bijvoorbeeld op Instagram. Veel mensen gaan daar dan ook in geloven en ik denk dat dat wel een rol speelt in je mening.
Karin: wat ik zelf een beetje eng vind, is dat alles wat je post zo bewaard blijft. Als je later gaat solliciteren, kunnen mensen je dus gewoon googelen en alles tevoorschijn halen over je. Dat kan dan ook in je nadeel werken, vooral als je een keer bijvoorbeeld gekke foto’s hebt gepost.
Zoals de meesten in ons hypermoderne tijdperk, zijn ook de leerlingen van 2C en mentor Karin dus enorm actief op sociale media. Stuk voor stuk beschrijven ze die digitale platforms als een vorm van ontspanning en een goede manier om ‘lekker mee te gluren’ met anderen. Alleen bij Karin bespeur ik, naast het entertainment-motief, ook een andere reden van haar online activiteit. Zij gebruikt haar sociale platforms ook als tool voor de meer zakelijke issues. Maar zakelijk of niet, allemaal zijn ze geregeld achter hun telefoon, Ipad of laptop te vinden. Ik ben eigenlijk wel benieuwd naar hun schermtijd.
Hoe lang zitten jullie gemiddeld per dag op je telefoon?
Lisa-Marie: [begint heel hard te lachen]. Het is echt niet normaal. Maar je hebt het zeg maar niet in de gaten, weet je? Dan ga je foto’s maken met vriendinnen, en dan ben je zo twee uur kwijt. Zulk soort dingen. En bellen, dan ben je weer vijf uur kwijt, in mijn geval dan. Ik kom wel aan de zeven uur gemiddeld per dag.
Amber: de precieze schermtijd van mijn telefoon is drie uur en tien minuten. Dat is wel een stukje minder dan Lisa Marie, maar dat komt ook omdat ik veel op mijn Ipad zit. Ik kijk bijvoorbeeld YouTube niet op mijn telefoon, maar op de Ipad. Dus daardoor is mijn totale schermtijd denk ik wel een stukje hoger.
Marit: mijn schermtijd is 40 minuten, dus dat valt mee. Maar ik zit ook echt veel meer op mijn ipad, op Netflix en TikTok vooral.
Maud: ik mag thuis maar vier uur achter mijn telefoon, dus ik zit er gemiddeld wel vier uur per dag op. Eigenlijk maak ik die uren altijd wel vol... Er zit geen tijdslot op mijn telefoon, dus ik kan er wel langer op zitten. Dat probeer ik niet te doen, maar dat lukt echt niet altijd.
Karin: ik zit ook even te kijken. Op mijn Ipad valt het eigenlijk wel mee, een uurtje. Daar heb ik zojuist ook de les half op moeten doen. Op mijn Iphone heb ik wel echt te veel schermtijd. Ik spreek mijn zoon er wel eens op aan, maar dan denk ik al snel: ik doe zelf eigenlijk niet anders. Mijn schermtijd gaat het meeste op aan Facebook en Insta. En ik kijk televisie op de Ipad als de echte tv bezet wordt door de PlayStation. Ik vind het ook leuk om te zien wat er bijvoorbeeld allemaal op TikTok gepost wordt, dat zijn soms echt de bizarste dingen. Maar zelf plaats ik daar niks op.
Zou je zeggen dat je verslaafd bent aan je telefoon?
Marit: ik weet het niet. Het is wel zo dat, als er bijvoorbeeld een berichtje binnenkomt, ik natuurlijk wel echt snel wil kijken. Maar ik weet niet of ik het verslaafd zou noemen.
Karin: ja. Als je bijvoorbeeld televisie zit te kijken en er is even reclame, dan moet je eens kijken hoe snel je je telefoon pakt. Of als je van huis weggaat en je bent je telefoon vergeten, dan heb je de hele tijd het idee dat je iets mist.
Amber: misschien is het wel wisselend. Soms denk ik echt van: ik zit er nu echt te lang achter. Maar soms heb ik ook een dag dat het eigenlijk allemaal wel meevalt.
Lisa-Marie: ik weet ik niet. Ik kan ook heel goed zonder. Vorige zomer heb ik zonder telefoon gedaan, die was kapot. De hele zomer! Nou, ik maakte wel foto’s met de telefoon van een vriendin van mij. En via de Ipad dan kon ik haar een beetje bereiken, maar ze woont naast me dus dat kwam allemaal wel goed.
Zelfs met schermtijden zo hoog als zeven uur per dag, blijkt het toch lastig om het woordje ‘verslaafd’ te gebruiken. Alleen bij Karin lijkt het besef er te zijn dat ze wel écht erg afhankelijk is van haar telefoon en andere apparaten.
Tot slot ben ik ook benieuwd naar de projectweek, aangezien de meiden en Karin hier vers uit waren gestapt. De thema’s fake news, reclamewijsheid, filterbubbel en cybercrime komen allemaal tijdens deze week aan bod. Onze enthousiaste trainers en experts begeleiden de leerlingen in het maken van opdrachten en interactieve spellen, die te vinden zijn in onze enige echte digitale leeromgeving. Ik vraag de meiden naar hun ervaringen.
Wat vonden jullie van de projectweek?
Amber: ik vond het echt heel leuk, want je leert echt over de onderwerpen. En ik vond het ook een fijn programma om mee te werken. De digitale leeromgeving, de filmpjes en de opdrachten waren ook duidelijk en lekker overzichtelijk. Het was gewoon heel leuk.
Marit: ik ben het met Amber eens, ik vond het ook heel leuk en ook zeker leerzaam.
Karin: mijn indruk van de leeromgeving was prima, het was heel duidelijk. Je moest er wel even goed op letten dat iedereen op tijd goed was ingelogd en een account had aangemaakt. Maar dat was gewoon heel makkelijk te zien, geen probleem. Ik kon als docent ook makkelijk alles goed bijhouden en kijken waar ze waren. Daarnaast kon ik zelf even de filmpjes kijken van wat de leerlingen te zien krijgen. Ik kreeg ook van andere leerlingen alleen maar positieve reacties. Dus ik ben erg positief!
Wat was jullie favoriete dag/onderwerp?
Lisa-Marie: ik denk met die bubbel, de filterbubbel! Dat vond ik wel interessant omdat natuurlijk iedereen wel op Instagram ofzo zit, en het is wel belangrijk om te weten hoe dat werkt. Ik vond het ook gewoon een leuk onderwerp en ik herkende er ook wel dingen vanuit mijn ervaringen.
Maud: over die influencers [reclamewijsheid, dat had inderdaad veel van influencers te maken]. Daar heb ik gewoon veel geleerd. Niet per se omdat het herkenbaar is, maar ik wist daar niet zoveel van en heb er het meeste over geleerd.
Welk onderwerp van de projectweek zijn jullie wel eens in het echt tegengekomen?
Lisa-Marie: die met die mailtjes en links, dat je gehackt kan worden [phishing]. Ik heb zelf wel eens een mailtje gekregen. Dat heb ik dan wel snel door, dus ik ben daar niet ingetrapt. Ik weet niet precies waaraan ik zo’n mailtje herken, maar ik ga gewoon van mijn gevoel uit.
Amber: je ziet wel gewoon veel influencers. Zij maken wel reclame zonder dat je het zelf doorhebt. Daar ga ik nu denk ik wel beter op letten dan dat ik eerst deed.
Nadat ik de leerlingen van 2C uitgebreid heb uitgehoord over de projectweek, ronden we het gesprekje af. Waar zij de afgelopen vier dagen hebben geleerd over mediawijsheid, ben ook ik nu weer een stukje wijzer geworden. Hoewel ik, net als zij, een trots ‘Gen Z’er’ ben, bespeur ik een aantal verschillen in ons digitale gedrag. Zo lijkt Whatsapp bij hen al volledig vervangen door Snapchat en lijkt de Ipad geïntegreerd te zijn in de dagelijkse gang van zaken. Maar daarnaast zie ik eigenlijk vooral veel overeenkomsten. Ook mijn schermtijd kan, voor ik het doorheb, enorm pieken (de credits gaan voornamelijk naar TikTok). En ook ik voel me hulpeloos zodra ik de deur uitstap zonder telefoon.
Het was me een genoegen om met ambassadeurs van klas 2C en mentor Karin te kletsen. Gelukkig zijn we niet voorgoed van elkaar af: volgend jaar komt TMI gewoon weer een projectweek geven, hopelijk in levende lijve, op het Wellantcollege de Bossekamp.